Budżet Kielc na 2024 rok: Analiza i perspektywy

W zgodzie z przepisami, miasto Kielce przekazało do Regionalnej Izby Obrachunkowej propozycję budżetu na rok 2024. Dokument ten został złożony również Radzie Miasta i opublikowano go w Biuletynie Informacji Publicznej. Projekt uchwały budżetowej na przyszły rok został opracowany na podstawie założeń zawartych w różnych dokumentach zewnętrznych oraz danych historycznych.

Całkowita suma budżetu według projektu wynosi 1.784.247.305 zł, z czego przychody szacowane są na 1.726.573.816 zł, a wydatki na 1.745.010.462 zł, co daje deficyt w wysokości -18.436.646 zł. Wojna na Ukrainie miała istotny wpływ na zmianę gospodarczych perspektyw na nadchodzące lata, powodując wysoką inflację i niespotykany wcześniej wzrost cen energii. Zmiany w prawie podatkowym mają nadal wpływ na dochody samorządów, co oznacza trudność w prognozowaniu przyszłych dochodów w tej kluczowej dla budżetu pozycji.

Projekt budżetu nie uwzględnia propozycji władz miasta dotyczącej waloryzacji stawki podatku od nieruchomości, która miałaby być skorelowana z inflacją. Dochody bieżące na rok 2024 planowane są na poziomie 1,6 mld zł. Głównym źródłem dochodów są subwencje, udziały w podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych oraz dotacje, które zostały zaplanowane na podstawie informacji uzyskanych z Ministerstwa Finansów. Miasto nie otrzyma części rozwojowej subwencji ogólnej zgodnie z nowelizacją ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

Dochody majątkowe planowane są na poziomie 129 mln zł, gdzie znaczny udział stanowią środki pozabudżetowe powiązane z dofinansowaniem z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych oraz Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg. Środki europejskie stanowią 17% dochodów majątkowych i pochodzą głównie z rozliczenia poprzedniej perspektywy UE. Dochody z innych źródeł, będą zależne od koniunktury gospodarczej i sytuacji finansowej mieszkańców, ponieważ dotyczą one sprzedaży nieruchomości, lokali, mieszkań komunalnych itp.

W budżecie na przyszły rok uwzględnione zostały wszystkie zadania obligatoryjne wynikające z ustawy o samorządzie gminnym i powiatowym, w takich obszarach jak: edukacja, pomoc społeczna, utrzymanie dróg, transport publiczny oraz ochrona środowiska. Wydatki bieżące planowane są na poziomie 1,5 mld zł.

Największym obciążeniem przyszłorocznego budżetu, będą koszty obsługi długu (około 70 mln zł) oraz wydatki związane ze znaczącym wzrostem stawki płacy minimalnej (28,5 mln zł), które nie obejmują podwyżek dla nauczycieli i innych regulacji płac mających na celu niwelowanie nierówności płacowych pracowników samorządowych. Struktura wydatków bieżących nie zmieniła się w ostatnich latach, gdzie największy udział mają wydatki na edukację i pomoc społeczną.

W projekcie uwzględniono wydatki na ochronę zdrowia, w tym dofinansowanie do leczenia niepłodności metodą In Vitro oraz szczepienia przeciwko meningokokom i ospie wietrznej. Wysoki jest udział wydatków na pomoc społeczną w strukturze wydatków bieżących. Liczba osób potrzebujących wsparcia rośnie corocznie. Ponadto wprowadzane są nowe zadania dla samorządów w zakresie opieki nad osobami starszymi i chorymi, do których nie zawsze przekazywane są wystarczające środki finansowe.

Miasto dostarcza pomoc najbardziej potrzebującym, nie ograniczając się jedynie do obowiązkowych zadań. Wydatki na utrzymanie klubów seniora, mieszkań chronionych dla osób starszych i interwencyjnych stanowią tego dowód. Znaczący udział w strukturze wydatków bieżących mają wydatki na transport i łączność, głównie związane z kosztami lokalnego transportu publicznego po wzroście cen paliwa. Koszty związane z gospodarką komunalną i ochroną środowiska stanowią ważne obciążenie dla budżetu miasta. Miasto planuje przeznaczyć 1 mln zł na dotacje dla mieszkańców na wymianę pieców w przyszłym roku.

W budżecie zaplanowano dotacje podmiotowe dla instytucji kultury samorządowej. Wydatki majątkowe zaplanowane w budżecie na rok 2024 wynoszą 210 mln zł, które wynikają z rocznych zadań oraz części zadań wieloletnich, które powinny być poniesione w 2024 roku.

Wśród zadań rocznych znajdują się tradycyjne inwestycje, które uzyskały największą liczbę głosów mieszkańców biorących udział w projekcie „Kielecki budżet obywatelski”. Inwestycje wieloletnie zostały podzielone na te współfinansowane środkami z budżetu Unii Europejskiej oraz inne zadania inwestycyjne finansowane z budżetu miasta i Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych, Rządowego Programu Odbudowy Zabytków oraz Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg.

Większość planowanych wydatków majątkowych na przyszły rok dotyczy głównie infrastruktury drogowej i transportowej, takiej jak: poprawa dostępności komunikacyjnej w centrum Kielc, szpitali Świętokrzyskiego Centrum Onkologii i Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego, poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego poprzez rozbudowę ulic: Klonowej, Orląt Lwowskich i J. Piłsudskiego oraz skrzyżowań ul. Batalionów Chłopskich z ul. Malików, BP. M. Jaworskiego z G. Zapolskiej oraz zakup autobusów elektrycznych.

Ważne jest również kontynuowanie kolejnego etapu budowy budynków socjalnych przy ul. 1-Maja, przebudowa części pomieszczeń w budynku przy ul. J. Nowaka Jeziorańskiego na cele mieszkalne oraz Zielona rewitalizacja zabytkowego centrum Kielc – Skweru im. I. Sendlerowej, Rynku, ul. Bodzentyńskiej wraz z pl. Św. Wojciecha i terenem przed dawną Synagogą.

W przyszłym roku miasto planuje przygotować dokumentację projektową dla nowych zadań, które będą wspierane bezzwrotnymi środkami z nowej perspektywy unijnej.